Năm 2021, diễn biến đại dịch COVID-19 rất phức tạp trên toàn thế giới và Việt Nam cũng không phải ngoại lệ. Trong tình hình đó, Đảng Cộng sản Việt Nam tiếp tục kiên định mục tiêu “bảo vệ sức khỏe, tính mạng của nhân dân là trên hết, trước hết”, “không để ai bị bỏ lại phía sau”, kiên trì phương châm “chống dịch như chống giặc”, huy động sức mạnh của cả hệ thống chính trị và toàn dân, thực thi những “cách đánh” độc đáo, sáng tạo, từng bước khắc chế “giặc COVID-19”… Tài “cầm lái” của Đảng, thêm một lần nữa được khẳng định.

Việt Nam xác định đặt con người vào vị trí trung tâm của các chính sách phát triển, coi con người là vốn quý nhất, chăm lo cho con người là mục tiêu phấn đấu cao nhất của chế độ. Mục tiêu nhất quán của mọi chính sách xã hội do Đảng và Nhà nước Việt Nam đề ra đều hướng trọng tâm vào con người, nhằm không ngừng nâng cao đời sống vật chất của mọi thành viên trong xã hội, bảo đảm những nhu cầu tối thiểu nhất của con người là ăn, ở, mặc, đi lại... Với quan điểm đó, Việt Nam luôn nỗ lực để bảo đảm quyền con người, trong đó, giá trị cốt lõi nhất là điều kiện sống bảo đảm và phù hợp với điều kiện thực tế của Việt Nam. Trong đại dịch COVID-19, trước vô vàn khó khăn, điều này một lần nữa được khẳng định “không có ai bị bỏ lại phía sau”.

Xuất hiện lần đầu từ cuối năm 2019, chưa đầy 2 năm qua, đại dịch COVID-19 như cơn sóng thần quét qua mọi quốc gia trên thế giới. Từ nước giàu đến nước nghèo, COVID-19 đều trở thành thử thách nghiêm trọng của tiến trình phát triển bền vững, trong đó có thử thách về bảo đảm quyền con người. Nhiều chuyên gia đã ví tác động và tổn thất về con người của COVID-19 là cuộc “chiến tranh thế giới lần thứ 3”. Vậy Việt Nam đã xử lý đại dịch ra sao, từ góc độ hoạt động lãnh đạo của Đảng cầm quyền? 

Nhìn lại năm 2021, dù phải đối mặt với nhiều khó khăn do Covid-19, nhưng với sự nỗ lực của Đảng, Nhà nước, Chính phủ và sự chung sức đồng lòng của toàn xã hội, Việt Nam đang từng bước kiểm soát dịch bệnh, phục hồi nền kinh tế, chăm sóc sức khỏe của người dân, đẩy mạnh công tác an sinh xã hội… Đó là những thành tựu nổi bật của Việt Nam nhằm bảo đảm quyền của người dân, được thế giới ghi nhận và đánh giá cao.

Trong bối cảnh đại dịch Covid-19 đang diễn biến phức tạp trên phạm vi toàn cầu; nhiều quốc gia phát triển vẫn tiếp tục các biện pháp phong tỏa nhằm ngăn chặn sự lây nhiễm của vi rút Sars-CoV-2 thì Việt Nam đã khống chế thành công đại dịch. Đã 48 ngày qua,Việt Nam không có ca lây nhiễm Covid-19 trong cộng đồng. Kết quả đó tạo điều kiện cho người dân Việt Nam được bảo đảm những giá trị cốt lõi của quyền con người. Đó là “quyền được sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc”.

Khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc luôn bao hàm khát vọng vươn lên của phụ nữ. Bởi lẽ, “Nói phụ nữ là nói phân nửa xã hội. Nếu không giải phóng phụ nữ thì không giải phóng một nửa loài người. Nếu không giải phóng phụ nữ là xây dựng chủ nghĩa xã hội chỉ một nửa⁽¹⁾. Tư tưởng này của Hồ Chí Minh bắt nguồn từ những trải nghiệm của Người - vị anh hùng giải phóng dân tộc suốt đời đấu tranh cho mục tiêu cao cả: Giải phóng dân tộc, giải phóng xã hội và giải phóng con người, trong đó có giải phóng phụ nữ.

Kê biên tài sản trong thi hành án dân sự chính là việc việc cơ quan thi hành án dân sự tước đi quyền tự định đoạt đối với tài sản của chủ sở hữu, sử dụng tài sản với tư cách là người phải thi hành án. Thi hành án là lực thi công lý, do đó, bên cạnh việc đảm bảo quyền và lợi ích của người được thi hành án theo phán quyết của Tòa án thì cũng phải đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của người phải thi hành án và người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan đối với tài sản bị kê biên. Bởi vậy, việc thiết lập những nguyên tắc chặt chẽ nằm bảo đảm quyền của cá nhân bị kê biên tài sản trong thi hành án dân sự là hết sức cần thiết. 

Để nội dung về an ninh con người trong Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng đi vào cuộc sống, đòi hỏi phải có nhiều giải pháp đồng bộ, căn cơ, vừa mang tính sách lược, vừa thể hiện tầm chiến lược. Trong bối cảnh Việt Nam đang đối mặt với những tác động mạnh mẽ từ “làn sóng thứ tư” của đại dịch COVID-19, bảo đảm an ninh con người càng đặt ra bức thiết và cần được giải quyết từ phương diện nhận thức, tư duy mới của Đảng

Báo cáo chính trị và các văn kiện Đại hội XIII của Đảng tiếp tục một cách nhất quán các phương hướng phát triển về con người đã được khẳng định trong các Đại hội trước đây, đặc biệt là Đại hội XII. Đồng thời, trên cơ sở những nhận thức mới về lý luận, những thay đổi trong bối cảnh lịch sử thế giới và điều kiện thực tế trong nước, những yêu cầu mới đặt ra của công cuộc xây dựng, phát triển đất nước, các Văn kiện Đại hội XIII cũng bổ sung, phát triển nhiều nội dung mới, đề ra những phương hướng để bảo đảm tốt hơn an ninh con người, tạo động lực phát triển bền vững cho đất nước trong giai đoạn mới.

Định nghĩa “an ninh con người” lần đầu tiên được Liên hiệp quốc (LHQ) đưa ra năm 1994 trong Báo cáo phát triển con người. Theo đó, an ninh con người thể hiện ở hai khía cạnh cơ bản: An toàn trước các mối đe dọa triền miên như: đói khát, bệnh tật, áp bức và được bảo vệ trước những biến động bất thường và có hại đối với cuộc sống hàng ngày, trong mọi môi trường. Từ đó đến nay, vấn đề này dần trở thành mối quan tâm đặc biệt của nhiều quốc gia trên thế giới, nhiều diễn đàn quốc tế, thậm chí đã kiến tạo một khuynh hướng lý luận coi “an ninh con người là trung tâm”. Bảo đảm an ninh con người cũng là vấn đề xuyên suốt trong quan điểm của Đảng ta.

Đến nay, nguồn kinh phí thực hiện Nghị quyết số 68/NQ-CP, Quyết định số 23/QĐ-TTg về chính sách hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động trong đại dịch Covid-19 đã lên tới gần 21,89 nghìn tỷ đồng, hỗ trợ cho 24,26 triệu lượt đối tượng. Gói hỗ trợ 38 nghìn tỷ đồng theo Nghị quyết số 116/NQ-CP, Quyết định số 28/2021/QĐ-TTg đã chi trả gần 1.000 tỷ đồng cho hơn 425 nghìn lao động.

Việc chủ động tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận về quyền con người là một công việc có ý nghĩa quan trọng nhằm góp phần làm rõ, bổ sung và hoàn thiện nền tảng tư tưởng của Ðảng trong việc ban hành các nghị quyết của Ðảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về lĩnh vực này.

Hoạt động tư pháp có ảnh hưởng rất lớn tới quyền con người, quyền công dân. Nếu nền tư pháp trong sạch, vững mạnh, hoạt động “phụng công, thủ pháp, chí công, vô tư” thì quyền con người được bảo đảm, công lý được thực thi, còn đi ngược lại các nguyên tắc này thì quyền con người sẽ bị vi phạm. Do đó, bảo vệ công lý, quyền con người là tư tưởng xuyên suốt trong tất cả các giai đoạn của quá trình tố tụng và là trọng tâm của Chiến lược Cải cách tư pháp ở Việt Nam, tầm nhìn đến năm 2045.

Quyền con người (nhân quyền - human rights) là thành quả phát triển lâu dài của lịch sử, là giá trị chung mà nhân loại phấn đấu và hướng tới, được cộng đồng quốc tế, các quốc gia thừa nhận, tôn trọng và bảo vệ bằng hệ thống pháp luật. Ngày nay, quyền con người được xem là thước đo quan trọng để đánh giá sự tiến bộ và trình độ văn minh của các quốc gia, khu vực. Tuy nhiên, đây là vấn đề hết sức nhạy cảm mà các thế lực thù địch, cơ hội chính trị luôn tìm cách lợi dụng nhằm thực hiện mưu đồ gây mất ổn định chính trị, trật tự, an toàn xã hội, mưu toan xóa bỏ chế độ xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam.

Cách đây 60 năm, ngày 23-10-1961, Bộ Quốc phòng ra Quyết định số 97/QĐ thành lập Đoàn 759, tiền thân của Lữ đoàn 125 Hải quân (còn được gọi là Đoàn tàu Không số). Đoàn có nhiệm vụ mở con đường vận tải chiến lược trên biển để kịp thời chi viện sức người, sức của cho chiến trường miền Nam.