Tuyên ngôn Quốc tế về quyền con người (UDHR) được Đại hội đồng Liên hợp quốc thông qua năm 1948 khẳng định: “Mọi người sinh ra tự do và bình đẳng về phẩm cách và quyền lợi".

Để thúc đẩy, bảo vệ quyền của các nhóm dễ bị tổn thương và nỗ lực nhằm đạt tới các mục tiêu phát triển bền vững, nhiều năm qua Việt Nam rất tích cực tham gia các điều ước quốc tế về quyền con người, bảo đảm chống bất bình đẳng, giảm đói nghèo với mục tiêu không để ai bị bỏ lại phía sau. Đặc biệt, trong bối cảnh đại dịch Covid-19 tiếp tục có những diễn biến phức tạp, mục tiêu đó càng được quan tâm, chú trọng.

Trước những diễn biến phức tạp của đại dịch Covid-19, Việt Nam đã nhanh chóng đưa ra các chính sách, biện pháp đồng bộ, hiệu quả. Trong đó, kiểm soát dịch bệnh là ưu tiên hàng đầu nhằm bảo vệ sức khỏe, bảo đảm quyền tối thượng là quyền được sống của người dân.

Năm 2021, Việt Nam tiếp tục đạt được những kết quả đáng biểu dương, được cộng đồng quốc thế ghi nhận trong công tác nhân quyền, nhằm bảo đảm, thực thi quyền con người trên các lĩnh vực chính trị, dân sự, kinh tế, văn hóa, xã hội. Cùng nhìn lại các kết quả Việt Nam đã đạt được trong thời gian qua. 

Bốn đợt dịch COVID-19 là bốn đợt cuồng phong, đại hồng thủy càn quét thế giới, gây khủng hoảng kinh tế-xã hội trầm trọng. Trong làn sóng dịch bệnh thứ tư, với tốc độ lây nhiễm nhanh khủng khiếp, biến chủng Delta tàn phá nhiều quốc gia trong đó có Việt Nam. Tuy nhiên, dưới sự lãnh đạo của Đảng, đợt dịch này đã cơ bản được khống chế, giúp quyền con người, quyền được sống, chăm sóc sức khỏe và những quyền khác của nhân dân được bảo đảm. Mục tiêu “Không để ai bị bỏ lại phía sau” đã khẳng định phương thức cầm quyền lãnh đạo của Đảng ta là đúng đắn.

Việt Nam xác định đặt con người vào vị trí trung tâm của các chính sách phát triển, coi con người là vốn quý nhất, chăm lo cho con người là mục tiêu phấn đấu cao nhất của chế độ. Mục tiêu nhất quán của mọi chính sách xã hội do Đảng và Nhà nước Việt Nam đề ra đều hướng trọng tâm vào con người, nhằm không ngừng nâng cao đời sống vật chất của mọi thành viên trong xã hội, bảo đảm những nhu cầu tối thiểu nhất của con người là ăn, ở, mặc, đi lại... Với quan điểm đó, Việt Nam luôn nỗ lực để bảo đảm quyền con người, trong đó, giá trị cốt lõi nhất là điều kiện sống bảo đảm và phù hợp với điều kiện thực tế của Việt Nam. Trong đại dịch COVID-19, trước vô vàn khó khăn, điều này một lần nữa được khẳng định “không có ai bị bỏ lại phía sau”.

Xuất hiện lần đầu từ cuối năm 2019, chưa đầy 2 năm qua, đại dịch COVID-19 như cơn sóng thần quét qua mọi quốc gia trên thế giới. Từ nước giàu đến nước nghèo, COVID-19 đều trở thành thử thách nghiêm trọng của tiến trình phát triển bền vững, trong đó có thử thách về bảo đảm quyền con người. Nhiều chuyên gia đã ví tác động và tổn thất về con người của COVID-19 là cuộc “chiến tranh thế giới lần thứ 3”. Vậy Việt Nam đã xử lý đại dịch ra sao, từ góc độ hoạt động lãnh đạo của Đảng cầm quyền? 

Nhìn lại năm 2021, dù phải đối mặt với nhiều khó khăn do Covid-19, nhưng với sự nỗ lực của Đảng, Nhà nước, Chính phủ và sự chung sức đồng lòng của toàn xã hội, Việt Nam đang từng bước kiểm soát dịch bệnh, phục hồi nền kinh tế, chăm sóc sức khỏe của người dân, đẩy mạnh công tác an sinh xã hội… Đó là những thành tựu nổi bật của Việt Nam nhằm bảo đảm quyền của người dân, được thế giới ghi nhận và đánh giá cao.

Trong bối cảnh đại dịch Covid-19 đang diễn biến phức tạp trên phạm vi toàn cầu; nhiều quốc gia phát triển vẫn tiếp tục các biện pháp phong tỏa nhằm ngăn chặn sự lây nhiễm của vi rút Sars-CoV-2 thì Việt Nam đã khống chế thành công đại dịch. Đã 48 ngày qua,Việt Nam không có ca lây nhiễm Covid-19 trong cộng đồng. Kết quả đó tạo điều kiện cho người dân Việt Nam được bảo đảm những giá trị cốt lõi của quyền con người. Đó là “quyền được sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc”.

Khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc luôn bao hàm khát vọng vươn lên của phụ nữ. Bởi lẽ, “Nói phụ nữ là nói phân nửa xã hội. Nếu không giải phóng phụ nữ thì không giải phóng một nửa loài người. Nếu không giải phóng phụ nữ là xây dựng chủ nghĩa xã hội chỉ một nửa⁽¹⁾. Tư tưởng này của Hồ Chí Minh bắt nguồn từ những trải nghiệm của Người - vị anh hùng giải phóng dân tộc suốt đời đấu tranh cho mục tiêu cao cả: Giải phóng dân tộc, giải phóng xã hội và giải phóng con người, trong đó có giải phóng phụ nữ.

Để nội dung về an ninh con người trong Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng đi vào cuộc sống, đòi hỏi phải có nhiều giải pháp đồng bộ, căn cơ, vừa mang tính sách lược, vừa thể hiện tầm chiến lược. Trong bối cảnh Việt Nam đang đối mặt với những tác động mạnh mẽ từ “làn sóng thứ tư” của đại dịch COVID-19, bảo đảm an ninh con người càng đặt ra bức thiết và cần được giải quyết từ phương diện nhận thức, tư duy mới của Đảng

Báo cáo chính trị và các văn kiện Đại hội XIII của Đảng tiếp tục một cách nhất quán các phương hướng phát triển về con người đã được khẳng định trong các Đại hội trước đây, đặc biệt là Đại hội XII. Đồng thời, trên cơ sở những nhận thức mới về lý luận, những thay đổi trong bối cảnh lịch sử thế giới và điều kiện thực tế trong nước, những yêu cầu mới đặt ra của công cuộc xây dựng, phát triển đất nước, các Văn kiện Đại hội XIII cũng bổ sung, phát triển nhiều nội dung mới, đề ra những phương hướng để bảo đảm tốt hơn an ninh con người, tạo động lực phát triển bền vững cho đất nước trong giai đoạn mới.

Định nghĩa “an ninh con người” lần đầu tiên được Liên hiệp quốc (LHQ) đưa ra năm 1994 trong Báo cáo phát triển con người. Theo đó, an ninh con người thể hiện ở hai khía cạnh cơ bản: An toàn trước các mối đe dọa triền miên như: đói khát, bệnh tật, áp bức và được bảo vệ trước những biến động bất thường và có hại đối với cuộc sống hàng ngày, trong mọi môi trường. Từ đó đến nay, vấn đề này dần trở thành mối quan tâm đặc biệt của nhiều quốc gia trên thế giới, nhiều diễn đàn quốc tế, thậm chí đã kiến tạo một khuynh hướng lý luận coi “an ninh con người là trung tâm”. Bảo đảm an ninh con người cũng là vấn đề xuyên suốt trong quan điểm của Đảng ta.

Đến nay, nguồn kinh phí thực hiện Nghị quyết số 68/NQ-CP, Quyết định số 23/QĐ-TTg về chính sách hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động trong đại dịch Covid-19 đã lên tới gần 21,89 nghìn tỷ đồng, hỗ trợ cho 24,26 triệu lượt đối tượng. Gói hỗ trợ 38 nghìn tỷ đồng theo Nghị quyết số 116/NQ-CP, Quyết định số 28/2021/QĐ-TTg đã chi trả gần 1.000 tỷ đồng cho hơn 425 nghìn lao động.