Việc chủ động tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận về quyền con người là một công việc có ý nghĩa quan trọng nhằm góp phần làm rõ, bổ sung và hoàn thiện nền tảng tư tưởng của Ðảng trong việc ban hành các nghị quyết của Ðảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về lĩnh vực này.

Hoạt động tư pháp có ảnh hưởng rất lớn tới quyền con người, quyền công dân. Nếu nền tư pháp trong sạch, vững mạnh, hoạt động “phụng công, thủ pháp, chí công, vô tư” thì quyền con người được bảo đảm, công lý được thực thi, còn đi ngược lại các nguyên tắc này thì quyền con người sẽ bị vi phạm. Do đó, bảo vệ công lý, quyền con người là tư tưởng xuyên suốt trong tất cả các giai đoạn của quá trình tố tụng và là trọng tâm của Chiến lược Cải cách tư pháp ở Việt Nam, tầm nhìn đến năm 2045.

Quyền con người (nhân quyền - human rights) là thành quả phát triển lâu dài của lịch sử, là giá trị chung mà nhân loại phấn đấu và hướng tới, được cộng đồng quốc tế, các quốc gia thừa nhận, tôn trọng và bảo vệ bằng hệ thống pháp luật. Ngày nay, quyền con người được xem là thước đo quan trọng để đánh giá sự tiến bộ và trình độ văn minh của các quốc gia, khu vực. Tuy nhiên, đây là vấn đề hết sức nhạy cảm mà các thế lực thù địch, cơ hội chính trị luôn tìm cách lợi dụng nhằm thực hiện mưu đồ gây mất ổn định chính trị, trật tự, an toàn xã hội, mưu toan xóa bỏ chế độ xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam.

Cách đây 60 năm, ngày 23-10-1961, Bộ Quốc phòng ra Quyết định số 97/QĐ thành lập Đoàn 759, tiền thân của Lữ đoàn 125 Hải quân (còn được gọi là Đoàn tàu Không số). Đoàn có nhiệm vụ mở con đường vận tải chiến lược trên biển để kịp thời chi viện sức người, sức của cho chiến trường miền Nam.

Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc cùng đoàn đại biểu cấp cao nước ta tới New York (Hoa Kỳ) tối 20/9 đúng vào ngày đánh dấu mốc son tròn 44 năm Việt Nam chính thức gia nhập Liên hợp quốc (LHQ). Ðánh giá của Tổng Thư ký LHQ Antonio Guterres "Việt Nam luôn là đối tác mạnh nhất của LHQ kể từ khi gia nhập năm 1977" một lần nữa được khẳng định rõ nét trong chuyến Chủ tịch nước tham dự Phiên thảo luận chung Cấp cao Ðại hội đồng LHQ Khóa 76 và thực hiện một số hoạt động song phương tại Hoa Kỳ.

Những thành tựu quan trọng, có ý nghĩa lịch sử trong hơn 35 năm đổi mới vừa qua là minh chứng cho giá trị hiện thực đạt được của chủ nghĩa xã hội ở nước ta. Đó là sự phát triển vì con người, phát triển để nâng tầm lương tri, phẩm giá con người Việt Nam. Chỉ trên con đường đi lên chủ nghĩa xã hội mới có thể đem lại cho chúng ta những thành tựu to lớn như vậy. Và chính những thành tựu này đang là tiền đề, tạo nên sức mạnh tiến tới tương lai tươi sáng của đất nước ta.

Việt Nam sẵn sàng chia sẻ thông tin, kinh nghiệm của mình với Trung Quốc về việc tham gia Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP). Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng đã khẳng định như vậy tại buổi họp báo thường kỳ diễn ra theo hình thức trực tuyến chiều 23-9.

Để triển khai thực hiện nhiệm vụ được Chính phủ giao trong Đề án "Đưa nội dung quyền con người vào chương trình giáo dục trong hệ thống giáo dục quốc dân", bài viết bàn về nội dung, phương pháp đưa nội dung quyền con người vào giáo dục nghề nghiệp ở Việt Nam.

Quyền trẻ em nhằm đảm bảo rằng mỗi trẻ em đều được tạo cơ hội đạt được tiềm năng đầy đủ. Tất cả trẻ em - không phân biệt đối xử - phải có khả năng phát triển đầy đủ, được tiếp cận với giáo dục và chăm sóc sức khỏe, lớn lên trong một môi trường thích hợp, được thông báo về các quyền của mình và được tham gia tích cực vào xã hội. Chính vì vậy, giáo dục quyền trẻ em cho những người làm việc ở cơ sở Giáo dục Mầm non (GDMN), ở gia đình và cộng đồng đóng vai trò rất quan trọng.

Quyền con người và sức khỏe cộng đồng có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Thúc đẩy, bảo vệ và thực hiện tốt các quyền con người sẽ tác động đến thực hiện quyền được chăm sóc sức khỏe, và ngược lại, bảo vệ, thực hiện tốt quyền được chăm sóc sức khỏe sẽ thúc đẩy, bảo vệ quyền con người.

Ngay sau khi Việt Nam chính thức trở thành thành viên của Công ước chống tra tấn, ngày 17-3-2015, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 364/QĐ-TTg phê duyệt Kế hoạch triển khai thực hiện Công ước trên toàn quốc và chỉ định Bộ Công an làm cơ quan đầu mối triển khai. Trên cơ sở nhiệm vụ được giao, Bộ Công an đã chủ trì, phối hợp với các bộ, ban, ngành triển khai đồng bộ các nhóm giải pháp, đồng thời ban hành Kế hoạch tổ chức thực hiện trong toàn lực lượng Công an nhân dân để thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả Công ước chống tra tấn, góp phần thúc đẩy và bảo đảm tốt hơn quyền con người ở Việt Nam.

Tôn trọng, bảo vệ và bảo đảm quyền con người là vấn đề thuộc bản chất của chế độ xã hội chủ nghĩa (XHCN), là quan điểm nhất quán, xuyên suốt của Đảng và Nhà nước Việt Nam. Sau 35 năm tiến hành công cuộc đổi mới, Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng trong thúc đẩy, bảo vệ quyền con người.

Trong tư tưởng Hồ Chí Minh, quyền con người không chỉ là các quyền thuộc về cá nhân, là giá trị nhân văn vốn có và thiêng liêng của mỗi người, mà còn là giá trị văn hóa của cộng đồng quốc gia - dân tộc. Cống hiến to lớn của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong việc phát triển lý luận về quyền con người và luật quốc tế về quyền con người là đã gắn kết hai chủ thể của quyền (quyền con người với tính cách là cá nhân và với tính cách là quốc gia - dân tộc) vào trong một khái niệm quyền con người. Cùng với thực tiễn đấu tranh cách mạng của nhân dân Việt Nam, hai khái niệm pháp lý trên đã được phát triển lên thành quyền dân tộc cơ bản, bao gồm quyền được tồn tại (quyền sống), độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ.

Quyền con người (QCN) hiện nay đã trở thành một vấn đề thu hút sự chú ý rộng rãi của dư luận thế giới, là một trong ba trụ cột của Liên hợp quốc. QCN trong quan hệ quốc tế thể hiện xu thế chung là vừa hợp tác nhằm thực hiện các mục tiêu chung, vừa đấu tranh giữa các nước có sự khác biệt về ý thức hệ, lợi ích chính trị, điều kiện kinh tế, xã hội, văn hóa. Những nỗ lực đối thoại và đấu tranh trên lĩnh vực quyền con người tại các diễn đàn của Liên hợp quốc đã và đang ngày càng khẳng định vai trò và vị thế của Việt Nam. Qua đó, cộng đồng quốc tế đã có những nhìn nhận tích cực, khách quan về các thành tựu thúc đẩy, bảo vệ quyền con người ở nước ta.

Trên cơ sở giới thiệu khung pháp luật, chính sách, bài viết nhằm đánh giá các thách thức và đề xuất nhiệm vụ bảo đảm quyền tham gia vào đời sống văn hóa của các dân tộc thiểu số ở Việt Nam hiện nay.