Ngay sau khi Việt Nam chính thức trở thành thành viên của Công ước chống tra tấn, ngày 17-3-2015, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 364/QĐ-TTg phê duyệt Kế hoạch triển khai thực hiện Công ước trên toàn quốc và chỉ định Bộ Công an làm cơ quan đầu mối triển khai. Trên cơ sở nhiệm vụ được giao, Bộ Công an đã chủ trì, phối hợp với các bộ, ban, ngành triển khai đồng bộ các nhóm giải pháp, đồng thời ban hành Kế hoạch tổ chức thực hiện trong toàn lực lượng Công an nhân dân để thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả Công ước chống tra tấn, góp phần thúc đẩy và bảo đảm tốt hơn quyền con người ở Việt Nam.

Tôn trọng, bảo vệ và bảo đảm quyền con người là vấn đề thuộc bản chất của chế độ xã hội chủ nghĩa (XHCN), là quan điểm nhất quán, xuyên suốt của Đảng và Nhà nước Việt Nam. Sau 35 năm tiến hành công cuộc đổi mới, Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng trong thúc đẩy, bảo vệ quyền con người.

Trong tư tưởng Hồ Chí Minh, quyền con người không chỉ là các quyền thuộc về cá nhân, là giá trị nhân văn vốn có và thiêng liêng của mỗi người, mà còn là giá trị văn hóa của cộng đồng quốc gia - dân tộc. Cống hiến to lớn của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong việc phát triển lý luận về quyền con người và luật quốc tế về quyền con người là đã gắn kết hai chủ thể của quyền (quyền con người với tính cách là cá nhân và với tính cách là quốc gia - dân tộc) vào trong một khái niệm quyền con người. Cùng với thực tiễn đấu tranh cách mạng của nhân dân Việt Nam, hai khái niệm pháp lý trên đã được phát triển lên thành quyền dân tộc cơ bản, bao gồm quyền được tồn tại (quyền sống), độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ.

Quyền con người (QCN) hiện nay đã trở thành một vấn đề thu hút sự chú ý rộng rãi của dư luận thế giới, là một trong ba trụ cột của Liên hợp quốc. QCN trong quan hệ quốc tế thể hiện xu thế chung là vừa hợp tác nhằm thực hiện các mục tiêu chung, vừa đấu tranh giữa các nước có sự khác biệt về ý thức hệ, lợi ích chính trị, điều kiện kinh tế, xã hội, văn hóa. Những nỗ lực đối thoại và đấu tranh trên lĩnh vực quyền con người tại các diễn đàn của Liên hợp quốc đã và đang ngày càng khẳng định vai trò và vị thế của Việt Nam. Qua đó, cộng đồng quốc tế đã có những nhìn nhận tích cực, khách quan về các thành tựu thúc đẩy, bảo vệ quyền con người ở nước ta.

Trên cơ sở giới thiệu khung pháp luật, chính sách, bài viết nhằm đánh giá các thách thức và đề xuất nhiệm vụ bảo đảm quyền tham gia vào đời sống văn hóa của các dân tộc thiểu số ở Việt Nam hiện nay.

Trong những năm qua, với quan điểm “quyền con người là giá trị phổ quát và tất cả người dân các quốc gia đều mong muốn quyền của mình được bảo đảm”, Việt Nam đã và đang tăng cường đối thoại và hợp tác quốc tế trong những vấn đề liên quan đến nhân quyền. Trên cơ sở tinh thần đó, Việt Nam chủ động tham gia vào nhiều lĩnh vực hợp tác quốc tế về quyền con người trong khuôn khổ các diễn đàn song phương, đa phương và các tổ chức nhân quyền quốc tế.

Là một áng văn lập quốc ngắn gọn, súc tích, Tuyên ngôn độc lập do Hồ Chí Minh thay mặt Chính phủ lâm thời đọc tại quảng trường Ba Đình, Hà Nội tuyên bố trước quốc dân và thế giới về sự ra đời của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa không chỉ là một văn bản pháp lý hiện đại, khai sinh một nước Việt Nam mới, mở ra một kỷ nguyên độc lập, tự do cho dân tộc Việt Nam, nhân dân Việt Nam mà còn khẳng định quyền con người - một giá trị phổ quát của nhân loại và quyền công dân đã, đang và sẽ được thực thi ở cả phương diện lý luận cũng như trong thực tiễn.

Báo cáo thường niên về phát triển con người của Chương trình phát triển Liên hợp quốc (UNDP) năm 1994 định nghĩa an ninh con người là sự cấu thành của hai điều kiện: An toàn không bị đe dọa bởi đói nghèo, bệnh tật và sự đàn áp và được bảo vệ khi gặp những rủi ro bất thường trong cuộc sống, kể cả trong gia đình, trong công việc hay ngoài xã hội. Từ định nghĩa kể trên của UNDP, có thể thấy, an ninh con người và quyền con người có mối quan hệ mật thiết, tác động và hỗ trợ lẫn nhau. 

Xác định con người là mục tiêu và động lực của sự phát triển đất nước, Đảng và Nhà nước ta luôn nhất quán thực thi bảo đảm quyền con người trên mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. Với quan điểm đó, việc thực hiện quyền con người ở Việt Nam thời gian qua đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng. Tuy nhiên, trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế hiện nay, vấn đề an ninh quốc gia cũng cần được chú trọng bảo đảm.

Trên cơ sở khái quát, làm rõ một số nội dung cơ bản về quyền con người trong các văn kiện của Đảng, bài viết khẳng định, quyền con người là mục tiêu có tính nhất quán của Đảng và Nhà nước ta trong từng giai đoạn cách mạng. Mọi chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước ta luôn xuất phát từ lợi ích của dân tộc; hướng tới mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, dân chủ công bằng và văn minh”.