Lành mạnh hệ thống tín dụng, bảo vệ quyền lợi khách hàng

“Gỡ” pháp lý cho hoạt động ngân hàng

Mới đây, tại Kỳ họp bất thường lần thứ 5, Quốc hội khóa 15 đã chính thức thông qua Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi) có hiệu lực từ ngày 1/7/2024, ngoại trừ một số điều khoản sẽ có hiệu lực từ 1/1/2025. Theo đó, một số nội dung quan trọng và nổi bật được cho là sẽ có tác động rất lớn tới thị trường tài chính ngân hàng như quy định về sở hữu chéo, thao túng, chi phối TCTD, trong đó, giảm tỷ lệ sở hữu cổ phần, giới hạn cấp tín dụng và một số quy định trong tổ chức, quản trị, điều hành.

Luật bổ sung quy định về cung cấp, công bố công khai thông tin, trong đó, cổ đông sở hữu từ 1% vốn điều lệ trở lên của TCTD phải thực hiện cung cấp thông tin, TCTD phải công bố công khai thông tin của các cổ đông này để bảo đảm minh bạch. Hay nội dung quy định cấm TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, người quản lý, người điều hành, nhân viên của TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài gắn việc bán sản phẩm bảo hiểm không bắt buộc với việc cung ứng sản phẩm, dịch vụ ngân hàng dưới mọi hình thức. Ngoài ra, còn các nội dung về can thiệp sớm các TCTD, nội dung về việc xử lý tài sản đảm bảo khi thu hồi nợ...

Đánh giá về tác động của Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi), các chuyên gia kinh tế cho rằng sẽ có ảnh hưởng rất lớn đến các TCTD, giúp hệ thống các TCTD hoạt động an toàn, lành mạnh, ổn định bền vững, đồng thời phòng ngừa được hiện tượng gian lận, lừa đảo đối với người vay tiền. Nhấn mạnh một nội dung được nhiều người quan tâm đó là bổ sung quy định về can thiệp sớm các TCTD cần hỗ trợ và xử lý rủi ro rút tiền hàng loạt, chuyên viên tư vấn đầu tư đến từ VNDirect  cho rằng, câu chuyện rút tiền hàng loạt tại SCB trong năm 2022 đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về rủi ro rút tiền hàng loạt (bank run), gây ra nguy cơ rủi ro thanh khoản cho toàn hệ thống.

Trong Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi) lần này đã bổ sung thêm quy định về can thiệp sớm các TCTD cần hỗ trợ và quy định về xử lý trường hợp TCTD bị rút tiền hàng loạt. Động thái này sẽ hỗ trợ ổn định tâm lý thị trường và người gửi tiền trước những lo ngại về rủi ro thanh khoản hệ thống trong tương lai. Trong khi đó, nhìn tổng thể hơn, chuyên gia kinh tế Cấn Văn Lực, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính tiền tệ quốc gia cho rằng, việc thông qua Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi) giúp cho nhiều vướng mắc trong hoạt động ngân hàng hiện nay được tháo gỡ; góp phần kiến tạo khung pháp lý để phát triển một số dịch vụ ngân hàng mới như ngân hàng điện tử, ngân hàng số, cơ chế thử nghiệm cho các hoạt động Fintech (công nghệ tài chính).

Còn các chuyên gia đến từ Công ty Chứng khoán MB (MBS) cho rằng, Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi) sẽ là hành lang pháp lý quan trọng góp phần giúp hệ thống hoạt động ổn định, minh bạch và tiệm cận với chuẩn quốc tế…

Minh bạch hoạt động bán chéo bảo hiểm

Trao đổi về một số quy định liên quan đến xử lý sở hữu chéo, thao túng, chi phối TCTD, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho biết, bên cạnh quy định việc giảm tỷ lệ sở hữu cổ phần, giới hạn cấp tín dụng và một số quy định trong tổ chức, quản trị, điều hành, Luật đã bổ sung quy định về cung cấp, công bố công khai thông tin, trong đó, cổ đông sở hữu từ 1% vốn điều lệ trở lên của TCTD phải thực hiện cung cấp thông tin, TCTD phải công bố công khai thông tin của các cổ đông này để bảo đảm minh bạch. Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ chỉ đạo NHNN nâng cao hiệu quả phối hợp với bộ, ngành có liên quan, đồng thời có giải pháp tăng cường hiệu quả công tác kiểm tra, thanh tra, giám sát, bảo đảm hạn chế cao nhất tình trạng sở hữu chéo, thao túng, chi phối TCTD.

Đánh giá về nội dung sửa đổi này, bà Trần Thị Khánh Hiền, Giám đốc Khối Nghiên cứu của Chứng khoán MB (MBS) cho rằng, những vấn đề liên quan đến sở hữu chéo, chi phối TCTD; hoạt động kinh doanh đại lý bảo hiểm; can thiệp sớm các TCTD yếu kém và xử lý tài sản bảo đảm sẽ có tác động nhiều nhất đến hoạt động của các ngân hàng niêm yết. Theo đánh giá của MBS, hiện tại có 7 ngân hàng niêm yết có cổ đông là tổ chức sở hữu trên 10% vốn điều lệ (đã loại trừ các TCTD có cổ đông chiến lược là nhà đầu tư nước ngoài).

Về hoạt động đại lý bảo hiểm của TCTD, hành vi bị nghiêm cấm gồm TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, người quản lý, người điều hành, nhân viên của TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài gắn việc bán sản phẩm bảo hiểm không bắt buộc với việc cung ứng sản phẩm, dịch vụ ngân hàng dưới mọi hình thức. Đồng thời, Thống đốc NHNN được giao quy định phạm vi hoạt động đại lý bảo hiểm của tổ chức tín dụng để phù hợp với tính chất và hoạt động của lĩnh vực ngân hàng.

Nhận xét về nội dung này, ông Nguyễn Đức Chi, Thứ trưởng Bộ Tài chính - cơ quan quản lý bảo hiểm cho rằng, khi những hành vi này bị cấm, thì những tiêu cực khi bán chéo bảo hiểm qua ngân hàng sẽ bị loại bỏ. Trong khi đó, các chuyên gia MBS tính toán hoạt động banca (bán chéo bảo hiểm qua ngân hàng) sẽ được quản lý chặt chẽ hơn, khiến tốc độ tăng trưởng thu nhập từ banca của các ngân hàng sẽ chậm lại so với giai đoạn 2019-2021, đặc biệt là với nhóm ngân hàng có tỷ trọng thu nhập banca trong tổng thu nhập ngoài lãi cao như ACB, VIB…

Hà An

Nguồn: https://cand.com.vn/doanh-nghiep/lanh-manh-he-thong-tin-dung-bao-ve-quyen-loi-khach-hang-i720901/