Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng: Xây dựng chính sách bảo vệ dữ liệu cá nhân

Sáng 4/11, tại phiên chất vấn Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng, đại biểu Tạ Minh Tâm nêu vấn đề, hiện có hàng trăm triệu tài khoản tham gia các nền tảng trực tuyến nước ngoài cung cấp dịch vụ tại Việt Nam, trong đó ba mạng xã hội phổ biến nhất có 175 triệu tài khoản. Với việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo mạnh mẽ như hiện nay, việc thu thập, quản lý, sử dụng thông tin, dữ liệu người dùng của các nền tảng trực tuyến là không thể xem nhẹ. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết quan điểm và giải pháp về vấn đề này?

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho hay mạng xã hội kinh doanh trên dữ liệu cá nhân nên thu thập dữ liệu cá nhân. Cách đây ba năm, tại diễn đàn Quốc hội, ông từng nêu quan điểm phải có mạng xã hội Việt Nam, bởi không thể bỏ nền tảng này được. Năm 2019, tất cả nền tảng mạng xã hội Việt Nam có chưa đến 40 triệu tài khoản, đến nay các mạng xã hội Việt Nam lớn nhất có 130 triệu tài khoản, tương đương với số người dùng Facebook và YouTube cộng lại. "Đây cũng là giải pháp giữ lại dữ liệu của người Việt Nam tại Việt Nam", Bộ trưởng nói.

Thời gian tới, các cơ quan sẽ ban hành nghị định và tiến tới xây dựng Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân, tạo hành lang pháp lý vững chắc. "Các nước ý thức rất rõ vấn đề này nên khung phạt vi phạm rất cao, có khi lên đến hàng tỷ USD với doanh nghiệp kinh doanh thu thập dữ liệu cá nhân; mức phạt tù có khi lến đến 10 năm", Bộ trưởng nói.

Tham gia trả lời chất vấn, Bộ trưởng Công an Tô Lâm nhìn nhận tình trạng thu thập, mua bán trái phép dữ liệu cá nhân, là thực trạng nhức nhối. Bộ Công an kiến nghị hoàn thiện hành lang pháp lý, cơ chế đặc thù đối với bảo vệ dữ liệu cá nhân; đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội sớm cho ý kiến về dự thảo nghị định bảo vệ dữ liệu cá nhân.

Các bộ, ngành, địa phương cần chủ động đầu tư trang thiết bị, cơ sở hạ tầng bảo vệ, lưu trữ dữ liệu, thông tin; xây dựng chiến lược đảm bảo an ninh mạng. Không riêng Bộ Công an mà các cơ quan liên quan đến bảo vệ dữ liệu cần tích cực phối hợp quốc tế trong lĩnh vực này.

Bộ trưởng Công an nói sẽ đẩy mạnh thực hiện nhiệm vụ về an toàn, an ninh mạng; hoàn thiện cơ chế phối hợp liên ngành, hành lang pháp lý về an ninh mạng; nâng cao trình độ năng lực, trang bị hiện đại cho lực lượng đảm bảo an ninh mạng...

Cùng quan tâm đến vấn đề này, đại biểu Đinh Công Sỹ đề nghị Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông cho biết giải pháp xử lý tình trạng mua bán dữ liệu thông tin cá nhân gây phiền hà cho người dân.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, dữ liệu cá nhân là "tài sản cá nhân" và mỗi người dân phải bảo vệ. Vừa qua, người dân khá dễ dãi khi cung cấp thông tin cho người lạ. Chẳng hạn, khi đi mua kính họ đề nghị cung cấp thông tin thì cũng cho số điện thoại, trong khi lẽ ra họ phải đưa hợp đồng về thu thập thông tin và cần được sự đồng ý từ khách hàng.

Vì thế, Bộ Thông tin và Truyền thông sẽ thanh tra toàn diện các nhà mạng trong năm nay về thu thập dữ liệu người dân, sau đó tới hệ thống bưu chính, mạng xã hội. Ngoài việc ban hành nghị định về bảo vệ dữ liệu cá nhân, ông Hùng cho rằng chế tài xử lý cần cao hơn để mang tính răn đe. Ông đề nghị Quốc hội xem xét điều chỉnh về mức phạt doanh nghiệp vi phạm trong thu thập dữ liệu cá nhân trên tỷ lệ doanh thu, chứ không phải số tuyệt đối.

Đại biểu Lê Hoàng Anh cho rằng Bộ Thông tin và Truyền thông chưa quan tâm đúng mức tới quản lý mạng xã hội, khi có vụ, việc mới thanh tra, kiểm tra nên tình trạng "báo hóa mạng xã hội và mạng xã hội thì hóa báo". Cơ quan chức năng lúng túng, chậm xử lý những vi phạm như trường hợp của bà Nguyễn Phương Hằng thường xuyên đưa tin không kiểm chứng, có lời lẽ xúc phạm đến uy tín, danh dự của nhiều tổ chức, cá nhân. "Bộ trưởng cho biết nguyên nhân, trách nhiệm trong vấn đề này?", ông Hoàng Anh chất vấn.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho hay, Bộ lúc nào cũng coi thể chế là số 1. Tuy nhiên, cũng có một số vấn đề thể chế đi sau, như xử lý vụ livestream của bà Phương Hằng. Thời điểm đó chưa có quy định pháp luật quản lý hành vi livestream thế nào. Sau khi rà soát, cơ quan chức năng đã hai lần xử phạt hành chính và công an đã xử lý hình sự.

Về giải pháp, Bộ trưởng Hùng cho hay Bộ đã sửa đổi Nghị định 72 và trình Thủ tướng, có thể ban hành cuối năm nay. Trong đó, Chính phủ bổ sung quy định xử lý hình thức livestream trên mạng, như chỉ những người đích danh trên môi trường số mới được livetream, phải cung cấp thông tin thời gian, và nếu bán hàng, có thu nhập thì phải cung cấp thông tin cho cơ quan thuế...

Trả lời đại biểu Lê Thị Song An về thực trạng lừa đảo, chiếm đoạt tài sản, cờ bạc qua mạng xu hướng gia tăng, nguyên nhân và giải pháp, Bộ trưởng Hùng cho rằng đây là vấn đề không chỉ ở Việt Nam mà ở hầu hết quốc gia. Các đối tượng sử dụng rất nhiều phương tiện, trong đó có điện thoại và trang web. Thời gian qua, Bộ đã hoàn thiện văn bản, định nghĩa các hành vi, quy định, quy trình xử lý hành chính, mức phạt và cơ chế chuyển công an xử lý hình sự.

Bộ đã công khai các đầu số điện thoại, trang web để tiếp nhận phản ánh của người dân về các vi phạm; phát triển công cụ, công nghệ quản lý không gian mạng. Năm 2020, Bộ đã rà quét, ngăn chặn 1.700 trang web có dấu hiệu lừa đảo, nếu không sẽ có 3,1 triệu người truy cập và xác xuất lừa đảo là rất lớn.

Đối với sim rác, Bộ đang tập trung xử lý vì đây là công cụ phục vụ lừa đảo. Tất cả thuê bao không có đầy đủ thông tin sẽ bị xóa khỏi hệ thống. Năm 2018, cả nước còn 22 triệu thuê bao không có thông tin đầy đủ, cơ quan chức năng đã cương quyết xử lý và đến nay không còn.

Về việc kiểm soát thông tin đăng ký, Bộ đã có cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, các nhà mạng đang đối soát. Thủ tướng cũng chỉ đạo trong năm nay và muộn nhất 2023 phải đảm bảo dữ liệu chính xác.

Về việc một người đăng ký nhiều sim, sim không chính chủ, ông Hùng cho biết đây cũng là vấn đề cần xử lý. Làm xong việc này sẽ xử lý được đáng kể tình trạng lừa đảo, cuộc gọi rác.

Viết Tuân - Sơn Hà - Hoài Thu

Nguồn: https://vnexpress.net/bo-truong-nguyen-manh-hung-xay-dung-chinh-sach-bao-ve-du-lieu-ca-nhan-4531838-tong-thuat.html